آشنایی با خیابان پهلوی مشهد
آشنایی با خیابان پهلوی مشهد
آشنایی با خیابان پهلوی مشهد
از سال ۱۳۰۷ شهرداری شروع به تخریب منازل واقع در مسیر خیابان گردیده و در ظرف دو سال افتتاح و تسطیح انجام شده است. این خیابان از این جهت که میدان ارگ را قطع می کند و باغ ملی و بیشتر دو ائر مهم دولتی، از قبیل اداره ایالتی، اداره شهربانی، اداره گمرک، اداره پست و تلگراف، اداره ارکان حرب قشون، در ارگ می باشد ؛ نیز مهمترین مغازه ها و مؤسسات اجتماعی، مانند کلوپ، سینماها، مهمان خانه ها، کافه های شهری در دو طرف این خیابان واقع شده است، طرفین آن مخصوصا قسمت نزدیک خیابان به ارگ، از مهم ترین گردشگاه های شهر مشهد به شمار می رود. عرض پهلوی ۳۰ ذرع و طول [أن] از خیابان نادری تا میدان مشق، واقع در شهر نو ۱۸۵۸ ذرع است. در ادامه با آژانس مسافرتی چهارفصل همراه باشید تا در مورد خیابان پهلوی مشهد بیشتر با شما صحبت کنیم.
/https://digiato.com/promoted/1049325
کوچه ها و خیابان های عمود بر خیابان پهلوی مشهد
ضلع شرقی، از خیابان نادری تا خارج شهر به ترتیب : 1.کوچه افشار : به خیابان نادری منتهی می شود. ٢. کوچه باغ عنبر : به خیابان نادری و کوچه سراب منتهی می شود. ٣. کوچه سراب : به خیابان شاه رضا منتهی می شود. ٤. کوچه حمام کهنه : به کوچه مسجد خورد و منتهی می شود. 5. کوچه گودال میرزا حسین : به کوچه مسجد خورد و منتهی می شود. ٦. خیابان خسروی : به خیابان شاه رضا منتهی می شود. ۷. کوچه حمام نمره (بعد از میدان ارگ) : به کوچه سالون اعتبارالسلطنه و میدان ارگ منتهی می شود. ۸.کوچه پی باره تور مشهد
ضلع غربی، از خیابان نادری به ترتیب تا خارج شهر : 1. کوچه مشاق یا حوض سنگی : به کوچه قراولخانه و کوچه ... (منتهی می شود). 2. کوچه شجاع التولیه : به کوچه مشاق وخیابان طوسی منتهی می شود.. 3. خیابان طوسی : به گوارگاه سراب و خارج دروازه سراب منتهی می شود. 4. کوچه تکیه گوارگاه. 5. کوچه کارگذاری: به کوچه نجد السلطنه و کوچه حیطه گودالی و کوچه خیرات منتهی می شود. 6. کوچه نجدالسلطنه یا عدلیه : به کوچه مریض خانه منتصریه و دروازه جنت منتهی می شود. ۸ کوچه باغ ملی. 9.خیابان جم به خیابان جهانبانی منتهی می شود.
خیابان ها و کوچه هایی نیز جدید در خارج شهر [و] دروازه ارگ احداث شده است، از این قبیل : خیابان فردوسی (غربی): در جانب غربی خیابان پهلوی، که به بیمارستان شاهرضا منتهی می شود. خیابان فوج بهرامی (جنوب غربی خیابان پهلوی) : به شهرنو و میدان مشق منتهی می شود. خیابان فردوسی شرقی ، طرف شرقی خیابان پهلوی است و به میدان فوتبال سابق و خیابان تهران منتهی می شود. تور مشهد
مؤسسات مهم واقع در خیابان پهلوی
ضلع شرقی، به ترتیب از خیابان نادری: 1.دبیرستان شاهرضا. ٢. اداره نظام وظیفه. ٣. سالن حاج ملک (فعلا سینما وطن). 4. پانسیون مادام لمان
ضلع غربی به ترتیب از خیابان نادری: ١. مریض خانه معاضد. ۲. عمارت چهار طبقه (فعلا هتل پارس است). ٣. ادارة عدلیه ( در اول کوچه نجد السلطنه). 4. عمارت سینما دیده بان. 5. عمارت سینما ملی. 6. باغ ملی. 7. عمارت شیر و خورشید سرخ
جهت رزرو تور مشهد به سایت چهارفصل به نشانی CHAHARFASL . NET مراجعه کنید.
تور کیش
تور مشهد
تور کیش
معرفی مدارس پریزاد و بالاسر
معرفی مدارس پریزاد و بالاسر
معرفی مدارس پریزاد و بالاسر
مدرسه پریزاد
در بازار، مقابل مدرسه دو در واقع شده، تاریخ بنای آن به طور تحقیق معلوم نیست. سیاح انگلیسی «فریزر» که در تاریخ ۱۸۲۲ میلادی به مشهد آمده، به نقل مطلع الشمس می نویسد: پریزاد از جواری گوهرشاد آغا بوده و در همان وقت که خانم او مسجد گوهرشاد را می ساخت او هم این مدرسه را بنا نمود و موقوفه بر آن قرار داد *. تور مشهد نیز فریزر می افزاید که مدرسه مزبور بیست الی سی طلبه دارد. از این مدرسه را به تاریخ ۱۰۹۱ هجری، یعنی در زمان شاه سلیمان صفوی، نجفقلی خان بیگلربیگی قندهار به کمک «آقا محمد باقر بیک» نامی تعمیر کرده؛ و کتیبه آن از این تعمیر حکایت می کند که اول آن «قد وفق الله سبحانه لتعمیر هذه المدرسه المقدسه فی ایام» و آخر آن «به اهتمام عالی حضرت آقا محمد باقر بیک و سعی حضرت میرزا شکر الله سنه ۱۰۹۱ احد و تسعین بعد الألف من الهجره» می باشد. تور مشهد
در پیشانی مدرسه به خط ثلث در کاشی معرق بسیار ممتاز مرقوم است: « قال رسول الله صلى الله علیه و آله طلب العلم فریضة على کل مسلم و مسلمه و قال علیه السلام العلم بلا عمل کالشجر بلا ثمر قال أمیر المؤمنین علیه السلام... قال علیه السلام من اذى عالما بغیر حق اذاء الله تعالى على الروس الأولین والآخرین» و حدیث دیگر بوده که ریخته و به گچ تعمیر کرده اند.
مدرسه بالاسر
در بازار نزدیک صحن عتیق قرار گرفته و تاریخ بنای اولیه آن معلوم نیست. ولی در زمان شاه سلیمان صفوی به تاریخ ۱۰۹۲ میرزا سعدالدین محمد، وزیر کل خراسان و هرات، بانی مدرسه پایین پای، آن را تعمیر کرده؛ نیز بار دیگر به تاریخ ۱۲۷۱ تعمیر شده، در ۱۳۲۷ نیز به تعمیر رسیده. در بالای در این مدرسه اشعاری است که از تاریخ تعمیر حکایت دارد. تور مشهد
در پیشانی ایوان مدرسه به خط ثلث بر کاشی خشتی مسطور است «قال الامام علیه السلام العالم کالذهب والمتعلم کالفضه و سایر الناس کالرصاص فی سنه ۱۲۷۱ کتبه محمد الحسین الشهید». و در ایوان مقابل در مدرسه، که بالای سر مبارک قرار دارد، کتیبه ای به خط ثلث گچبری، شده که اول آن « قد وفق الله سبحانه لتعمیر هذه المدرسه المقدسه فی ایام» و آخر آن « سعد الدین میرزا محمد وزیر کل خراسان و هرات ۱۰۹۱ هجری» می باشد.
«فریزر»، سیاح سابق الذکر، به نقل از مطلع الشمس گوید: مدرسه ایست پاک و تمیز و املاک و دکاکین موقوفه دارد و تقریبا بیست نفر طلبه در آن سکنی دارند.
«مسیو کنولی» که در سال ۱۸۲۳ [م] در مشهد بوده می نویسد: خیابانی از مشرق شهر به مغرب امتداد یافته و در جنبین آن دکاکین است. این خیابان در معتبری دارد که از ابنیه عالیه است و به کاشی زینت یافته. تور مشهد
وسط مدرسه در سال ۱۳۳۳ [ق] زمان ریاست مالیه مسیولولو به اهتمام مشارالیه مشجر گشته و از سال ۱۳۰۷ [خ] اطراف آن گل کاری شده است، بعدة اشجار دیگری نیز کاشته شده است. در وسط مدرسه آلاچیقی است که سابقا محل موزیکچیان بوده و اکنون کافه است.
تور کیش
تور مشهد
تور کیش
گفته های سیاحان و مورخان درباره مشهد در گذشته
گفته های سیاحان و مورخان درباره مشهد در گذشته
گفته های سیاحان و مورخان درباره مشهد در گذشته
«ماکدونال کنیر» که در عهد فتحعلیشاه (۱۲۱۲ تا ۱۲۵۰) به مشهد آمده، می نویسد: بازار بزرگ در تمام طول شهر به خط مستقیم از مشرق به مغرب، به امتداد سه میل ممتد می باشد. (مسیوفرزر) که [بار دوم] تقریبا در سال ۱۲۳۹ هجری به مشهد مسافرت کرده، می نویسد: «کوچه عمده مشهد همان کوچه ای است که تمام عرض بلد را در آن طی می نماید و از شمال غربی تا جنوب غربی امتداد یافته است. در وسط این کوچه نهری جاری است اما آب آن به واسطه اختلاط با کثافات صفائی ندارد. کنارهای این نهر وقتی با سنگ پوشیده بوده است، تخته سنگ های بزرگ به جای پل به فاصله بر روی نهر انداخته اند ولی اغلب در نهر افتاده و تمام نهر محتاج به مرمت است. از صف های اشجار که در کنار این نهر برپا و سایه افکن بوده هنوز یکی - یکی درختی دیده می شود و یک زمانی حوالی این نهر از جاهای باصفا بوده است و مدخلیت کلی در حفظ و نظافت اهالی داشته. در همین خط راه گاهی چند خانه یا دکان پیش آمده، بلکه بعضی اوقات وسط معبر راهم گرفته است. تور مشهد
«مسیو فریه» مسافر فرانسوی که در سن ۱۸۶۵ [م] به مشهد سیاحت کرده می گوید: «در وسط خیابان نهری است عظیم که در دو طرف آن درخت چنار کاشته اند». «مسیو خانیکوف» روس که کتاب سیاحت نامه خود را در سنه ۱۸۹۱ [م] انتشار داده، می نویسد: «شهر مشهد شک» طولانی و امتدادش از مغرب به مشرق است. نهر بزرگی به همین امتداد از وسط شهر جاری است، که در اطراف آن أشجار غرس شده و بهترین شوارع و معابر عامه مشهد جنبین همین نهر است. تور مشهد
در دو ثلث طرف غربی، یعنی از دروازه مغربی، ناحیه مقدسه واقع شده و شکلا مربع و هر طرف آن از چهار صد الى پانصد ذرع طول دارد. «عبدالکریم که با اردوی نادرشاه از هندبه مشهد آمده می نویسد: در طرف مغرب شهر نهر بزرگی از وسط صحن جریان دارد. قصر سلطنتی در محلی واقع شده معروف به کوچه بالا» (بالا خیابان - مقصود کوچه چهار باغ بود است). «رضا قلیخان» أمیر الشعراء می نویسد: از دروازه پائین خیابان خیابانی ساخته اند که طولش ۲۹۰۰ ذرع، و از دروازه پایین تا مرقد مطهر امام واجب الاحترام ۹۰۰ ذرع است». اعتماد السلطنه می نویسد: تور مشهد
خیابان شهر که از دروازه بالا خیابان تا دروازه پائین خیابان امتداد دارد، به عرض ۲۲ ذرع می باشد اما طول آن از دروازه بالا خیابان تا در صحن ۱۹۵۰ ذرع، و از دروازه پائین خیابان تا در صحن ۸۵۰ ذرع، از در صحن تا در دیگر ۱۰۰ ذرع، و از هر طرف صحن به امتداد ۹۰ ذرع بست می باشد». علت اختلاف آراء رضا قلیخان و اعتمادالسلطنه در عرض خیابان این است که رضا قلیخان عرض خیابان زمان شاه عباس صفوی، یعنی همان خیابان اصلی را نگاشته، و اعتمادالسلطنه عرض خیابان را در زمان خود نوشته، که از هر طرف سه ذرع دکاکین را جلو آورده بوده اند.
اصلاحات و تغییراتی که در خیابان ایجاد شده
در سال ۱۲۷۰ قمری میرزا فضل الله وزیر نظام «خیابان بالا و پائین شهر را به سنگ و خشت فرش نمود و نهر وسط خیابان را به آجر و ساروج محکم ساخت و سنگها در کنار آنها نصب نمود. دکاکین واقعه در خیابان ها را طوری کرد که اسباب اشکال عبور عابرین نشود». در سال ۱۲۸۳ «میرزا محمد خان سپهسالار» خیابان علیا و سفلی را به طاق و رواق و حجره و وثاق، با بستین مقدسین، زینت و وسعت داد. در سال ۱۳۰۳ شمسی بلدیة شهر دکاکین روی نهر پائین خیابان را خراب نموده و اشجار کهن را قلع و مجددا در حواشی نهر درخت کاری نمودند و پائین خیابان به خیابان رضوی موسوم شد. در سال ۱۳۰۸ دکاکینی که از دو طرف خیابان جلو آمده بودند خراب شد و خیابان همان عرض اصلی خود را پیدا کرد. و از اوایل سال ۱۳۱۳ از طرف «اداره بلدیه» دو طرف نهر سنگ فرش و مرمت شد و در خارج دروازه بالا خیابان میدان وسیعی احداث شد. صاحب روضة الصفای ناصری راجع به ارگ می نویسد: «ارگ در یک طرف شهر افتاده، دیوار ارگ میانه مغرب و شمال ۹۰۰ ذرع، و تمام اطراف ارگ ۱۲۶۹ ذرع است و ۳۲ برج دارد». تور مشهد
تور مشهد
تور کیش
تور مشهد
معرفی مدارس خیرات خان، عباسقلی خان، سبزواری ها و میرزا جعفر
معرفی مدارس خیرات خان، عباسقلی خان، سبزواری ها و میرزا جعفر
معرفی مدارس خیرات خان، عباسقلی خان، سبزواری ها و میرزا جعفر
مدرسه خیرات خان
محل این مدرسه بست پایین خیابان است. در عهد شاه عباس ثانی( ۱۰۷۷ / ۱۰۵۲ ) به تاریخ ۱۰۵۷ بنا شده، بانی آن خیرات خان نام داشته؛ و زمانی که بنا ناتمام بوده فوت کرده، در نتیجه شخصی موسوم به محمد بن فتح الله از سادات موسوی بنای آن را به اتمام رسانیده است.
تاریخ اتمام بنا و نام بانی، بالای سر در این مدرسه در کتیبه دیده می شود، که به خط زرد بر کاشی معرق نقش شده و اول آن چنین است: « بسم الله الرحمن الرحیم لقد تم بناء هذه المدرسة المبارکه المسماء بخیراتیه» و آخر آن «بعد وفاته المرحوم المغفور خیرات خان تغمده الغفران فی سنه سبع و خمسین و الف» [۱۰۵۷]. زیر این کتیبه بر پیشانی در به خط ریحان کنده شده : «قد کان اتمامها بسعر اقل العباد و احوجهم الى رحمته ربه الغنی محمد بن فتح الله الموسوی الحسینی الکاظمی عفی عنهما».. و فریزر عدة طلاب آن را پانزده تا بیست و تعداد کتابهای کتابخانه مدرسه را ۱۵۰ جلد معرفی کرده است. تور مشهد
مدرسه عباسقلی خان
مدرسه ایست در ضلع جنوبی خیابان سفلی و بالنسبه موقوفات زیادی دارد. بنای آن در سال ۱۰۷۷ هجری، یعنی اول سلطنت شاه سلیمان صفوی بوده، بانی آن امیر الامراء نظام ایاله عباسقلی خان شاملو بیگلربیگی کل خراسان می باشد. بعد هم چند بار تعمیر شده، من جمله «فریزر» موقعی که به مشهد آمده مشغول تعمیر آن بوده اند. در سنه ۱۳۶۸ و ۱۳۵۲ هم تعمیر شده است. سر در این مدرسه تازه تعمیر شده و با کاشی معرق جدید تزیین یافته و در دو طرف آن نوشته شده: در تولیت و تصدی ابوالفتح خان شاملو تعمیر شد ۱۳۵۲[ق].
در پیشانی در، بر سنگ سیاه ( معروف به سنگ هرکاره ) به خط نستعلیق کمی منقور است که اول آن «الملک لله حکم جهان متاع شد آنکه ایالت» آخر آن «به توجهات شاهانه مستمال باشد، تحریر فی شهر جمادی اولای ۱۰۷۷» می باشد. تور مشهد
در پیشانی ایوان مسجد مدرسه، به خط زرد در کاشی معرق مسطور است «فی ایام دولت السلطان الاعظم و الخاقان المعظم صاحب الحشمة السلطانیه و الشوکة الاسکندریه السلطان بن السلطان ابوالمظفر شاه سلیمان الصفوی الحسینی الموسوی بهادر خان خلدالله تعالی بمیامن دولته کتبه محمدرحیم ۱۰۷۷».
دور محراب آن در کاشی، آیة الکرسی مسطور بوده، ولی در تعمیرات قسمتی ریخته است و با ساروج مرمت کرده اند. تور مشهد
مدرسه سبزواری ها
در بازارچه حاجی آقاجان، نزدیک مدرسه و تکیه حاجی آقاجان واقع شده، تاریخ بنای آن ۱۲۶۰ هجری قمری و بانی اش حاجی عبدالصنایع سبزواری بوده است. یازده حجره دارد، ولی فعلا عنوان مدرسه ندارد و اولاد واقف به تعذر صرف مقبره بودن، در سردابهای تحت حجرات آن مرده دفن می کنند.
مدرسه میرزا جعفر
در ضمن آبنیه آستانه مقدسه ذکر شده است. تا سال ۱۳۱۲ خورشیدی، که سال افتتاح خیابان فلکه جنوبی است، دو مدرسه فاضل خان (بنا شده ۱۰۷۶) و مدرسه نو یا صالحیه (بنا شده سال ۱۳۰۳ هجری) در مشهد بوده، که در مسیر خیابان مزبور واقع شده خراب گردید. تور مشهد
تور کیش
تور مشهد
تور کیش